TEKST WART UWAGI !!!
JAK CHRONIĆ SWOJE DANE PORADY
DLA SENIORÓW I NIE TYLKO PONIŻEJ PRZEDSTAWIAMY KILKA PORAD, DZIĘKI KTÓRYM
SENIORZY, ALE I INNE OSOBY W DUŻYM STOPNIU UCHRONIĄ SIĘ PRZED WYKORZYSTANIEM
DANYCH OSOBOWYCH.
1.Uważaj na to, co i komu
udostępniasz o sobie Nie udostępniaj pochopnie danych osobowych
nieznanym osobom i podmiotom. Nie bój się pytać, kim są, co uprawnia ich do
pozyskiwania Twoich danych, po co je zbierają. Rozmyślnie dysponuj swoimi
danymi, w szczególności w mediach społecznościowych, które mogą być kopalnią
wiedzy o Tobie czy Twojej rodzinie. Dla przykładu unikaj publikowania zdjęć
dokumentów.
2. Nie zostawiaj dokumentów w
zastaw Nie oddawaj w zastaw dowodu osobistego, legitymacji,
paszportu, prawa jazdy. Zgodnie z prawem zatrzymywanie dowodu osobistego bez
podstawy prawnej jest karane, natomiast nie wszystkie dane osobowe zawarte we
wskazanych dokumentach są niezbędne dla realizacji celu. Co do zasady nie
powinieneś się godzić na kopiowanie dokumentu tożsamości. Tylko w niektórych
sytuacjach jest to wyjątkowo dopuszczalne, gdy pozwalają na to przepisy. Gdy
administrator domaga się kopii np. dowodu osobistego, poproś, aby wskazał Ci
podstawę prawną, która nakłada na niego obowiązek takiego działania. Uwaga: Niektóre
instytucje mogą kopiować nasze dokumenty np. banki. Powinny jednak robić to
tylko w wyjątkowych sytuacjach, a nie przy każdej okazji. Ponadto pracownik
takiej instytucji powinien podać nam powód i podstawę prawną.
3. Nie podawaj danych przez
telefon, gdy nie jesteś pewien, że to konieczne Unikaj
przekazywania danych telefonicznie – szczególnie, gdy to nie Ty inicjujesz
rozmowę, ale ktoś dzwoni do Ciebie. Udostępnianie danych na odległość obarczone
jest ryzykiem, brakiem pewności co do tego, komu faktycznie dane są przekazane.
Nie daj się zaskoczyć, sprowokować do udostępniania danych wbrew Twojej woli,
dla nieznanych, niewyjaśnionych przez rozmówcę celów. Upewnij się, komu
faktycznie udostępniasz dane w trakcie rozmowy telefonicznej, a jeżeli trzeba
zweryfikuj kontakt, np. oddzwaniając samemu do podmiotu, który się z Tobą
kontaktuje i sprawdź, czy dany numer i osoba, która z Toba rozmawiała,
faktycznie reprezentuje np. dany urząd lub firmę. 1
4. Uważaj na różne formularze,
poprzez które udostępniasz dane Zachowaj rozwagę przy
wypełnianiu i podpisywaniu różnego rodzaju ankiet, formularzy czy umów.
Szczególnie w Internecie można natknąć się na konkursy, przygotowane przez
oszustów, podszywających się pod realnie działające podmioty, które pod
pretekstem, przesłania Ci nagrody, np. bonu zniżkowego, chcą wyciągnąć od
Ciebie jak najwięcej danych. Pod żadnym pozorem w takich „konkursowych”
formularzach nie podawaj danych z kart kredytowych czy płatniczych.
5. Nie podawaj wszystkich danych Nie
podawaj danych, które pozwalają na pełną identyfikację, jeżeli w danej sytuacji
nie jest to konieczne. Jeśli musisz skorzystać z danej usługi, to podaj tylko
dane niezbędne do jej wykonania – dobrze przemyśl przekazanie tych informacji,
które możesz podać opcjonalnie.
6. Nie wyrażaj zgody pochopnie
Wypełniając
formularz, zanim zaznaczysz wszystkie zgody, upewnij się, czego dotyczą. Zwróć
uwagę, czy w formularzu zgody nie są zaznaczone domyślnie. Zgodnie z prawem nie
powinno tak być. Dokładnie też czytaj, czego dotyczą klauzule zgód. W przypadku
wątpliwości, zadawaj pytania podmiotom, które dały Ci formularz do
uzupełnienia. Powinny Cię poinformować o okresie przez jaki dane będą
przetwarzane oraz o przysługujących Ci prawach, a także, czy Twoje dane będą
komuś innemu przekazywane. Pamiętaj, że wyrabiając kartę lojalnościową, często
udzielasz zgód na wykorzystywanie danych w celach marketingowych nie tylko
administratora, ale i jego partnerów biznesowych. O ile możesz, zweryfikuj, kim
oni są, jakie to są firmy i ile ich jest, gdyż krąg podmiotów, którym
udostępnione są dalej dane potrafi być bardzo szeroki. Zgody na tzw. „cudzy”
marketing nie mogą być obowiązkowe – powinna być Ci pozostawiona możliwość
wyboru co do tego, czy taką zgodę wyrazisz.
7. Nie wyrzucaj danych na
śmietnik, dopóki ich nie zniszczysz Wszelkie dokumenty z Twoimi
danymi, to kolejne źródło wiedzy o Tobie, zwłaszcza gdy zawierają one wiele
różnych informacji umożliwiających wyciąganie wniosków na Twój temat. Dlatego
też – zanim wyrzucisz dokumenty do
kosza – należy je zniszczyć
(np. faktury, rachunki zapiski, naklejki na opakowaniach od korespondencji czy
po dostarczonych towarach) w sposób uniemożliwiający odtworzenie zawartych w
nich danych osobowych.
8. Bądź czujny, czytając
korespondencję Każda osoba powinna bardzo dokładnie czytać
otrzymywaną korespondencję. Przestępcy potrafią przygotować wiadomości do
złudzenia przypominające te, które dostajemy z banków, firm kurierskich czy
platform sprzedażowych. Mogą też dysponować pewnym zestawem danych na nasz
temat i przygotować spersonalizowaną wiadomość pod kątem usług, z jakich
korzystamy na co dzień.
9. Zwracaj uwagę, kto jest
nadawcą maila Nie odpowiadaj na maile od osób, których nie
znasz np. od tzw. spamerów, zwłaszcza gdy domagają się podania jakichś
informacji o Tobie czy namawiają do kliknięcia w przesłany link lub otwarcia
przesłanego załącznika, sugerują zmianę identyfikatora i hasła. Dokładnie
sprawdzaj z jakiego adresu wysłany jest e-mail. Zwróć też uwagę na to, czy
nadawca nie popełnia błędów. Gdy dostaniesz maila z treścią o konieczności
zmiany np. hasła w banku, a w jego treści będzie link do odnowienia hasła, bądź
pewien, że korespondencję wysłali oszuści i pod żadnym pozorem nie klikaj w
link.
10.
Sprawdź strony internetowe, z których korzystasz Zachowaj
ostrożność także przy korzystaniu z usług bankowości elektronicznej i
dokonywaniu zakupów przez Internet. Zwracaj uwagę, czy aby na pewno logujesz
się do serwisu bankowości internetowej
ze
strony banku, która ma certyfikat SSL (widoczny w pasku adresu przeglądarki).
Zwróć też uwagę czy w pasku internetowego adresu banku jest właściwy adres, czy
nie ma przypadkiem innych liter, cyfr itp.
11. Sprawdź, czy dany podmiot
w ogóle istnieje Weryfikuj sklepy, w których chcesz coś kupić:
czy w ogóle istnieją, czy i jakie mają opinie, czy są to podmioty
zidentyfikowane, gdzie mają siedzibę, czy podany jest kontakt z ich
właścicielem i czy kontakt ten nie jest ograniczony tylko do elektronicznego. 12.
Weryfikuj regulaminy i polityki prywatności Unikaj sprzedawców
nieprzedstawiających takich dokumentów czy też prezentujących w nich
postanowienia zbyt ogólne, niejasno, lub nieprecyzyjnie brzmiące, sformułowane
niepoprawnie gramatycznie czy językowo. Może to bowiem oznaczać, że są to
podmioty niepodlegające polskiemu czy europejskiemu prawu.
3 13. Używaj programów
chroniących komputer Korzystasz z komputera, tableta, smartphona?
Używaj oprogramowania chroniącego komputer i urządzenia mobilne przed
niepożądanymi działaniami z zewnątrz, np. złośliwego oprogramowania. Oprócz
popularnych programów antywirusowych przydatne mogą być również te, które
zabezpieczą przed ingerencją z zewnątrz tzw. firewall i weryfikują otwierane
przez Ciebie strony internetowe czy pobierane aplikacje.
14. Zadbaj o silne hasła Dla
własnego bezpieczeństwa warto stosować różne hasła do różnych systemów i nie
udostępniać ich innym osobom. Dobrze jest, aby nie miały one nic wspólnego z
Twoimi życiem osobistym, miejscem zamieszkania, Twoim imieniem i nazwiskiem,
datą urodzin, imionami
Twoich bliskich czy Twoich
zwierząt itp. Nie powinno się też zapisywać ich na kartce papieru czy w
notesie. Najlepiej jest je zapamiętywać, co jest dużą sztuką, gdy musimy
logować się do wielu serwisów. Pomocne w tym zakresie mogą być np. darmowe
menadżery haseł, które umożliwiają nie tylko generowanie odpowiednio trudnych
do złamania haseł, ale i zapamiętują je za nas. Tym samym łatwiejsza jest
częstsza zmiana haseł, a ryzyko, że ktoś je pozna maleje.
15. Zastrzeż PESEL Skorzystaj
z możliwości zastrzeżenia numeru PESEL. Dopóki będzie zastrzeżony, to nawet w
przypadku, gdy ktoś będzie dysponował kompletem danych na Twój temat wraz z
numerami dokumentów tożsamości i numerem PESEL, to i tak nie zaciągnie na
Ciebie żadnych zobowiązań. A gdyby do tego w jakiś sposób doszło, pomimo
zastrzeżonego numeru PESEL, to np. bank nie będzie mógł domagać się od Ciebie
spłaty takiego zobowiązania. Zastrzec PESEL możesz: w aplikacji mObywatel; w
serwisie internetowym mObywatel, w urzędzie gminy.
Gdzie można zwrócić się o
pomoc: infolinia UODO 606-950-000
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz